Overzicht canon

Toelichting

  • Niet alle kenmerkende factoren sluiten aan bij de canonvensters. Kenmerken in het rood weergegeven zijn extra kenmerken.
  • Voor het basisonderwijs worden twee kenmerkende factoren aangeboden per tijdvak als basiskennis.
  • De kenmerken zijn bedoeld als bouwsteen voor uw aanbieding. Verwerk de kenmerken in uw verhaal.
  • De volgende canononderdelen hebben geen aansluiting bij een kenmerkend aspect: Hebban olla vogala, De Beemster, Vincent van Gogh, De Stijl, Haven van Rotterdam, De watersnood, De gasbel, Annie M.G. Schmidt.
_Jagers en boeren

Tot 3000 voor Christus
_Kenmerkende aspecten
  • De levenswijze van jagers en verzamelaars.
  • Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen.
_1. Hunebedden

(Stenen begraafplaatsen)
_Grieken en Romeinen

3000 voor Chr. – 500 na Chr.



.
_Kenmerkende aspecten
  • De verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur en de confrontatie met de Germaanse cultuur.
  • Het christendom in het Romeinse Rijk: van verboden tot enig toegestane godsdienst.
_2. De Romeinse Limes

(De Rijn was de noordgrens van het Romeinse rijk)
_Monniken en ridders

500 -1000 na Chr.
_Kenmerkende aspecten
  • De verspreiding van het christendom tot in de Lage Landen.
  • Hofstelsel en horigheid.
_3. Willibrord
(Verbreiding van het christendom)

4. Karel de Grote
(Koning van het rijk der Franken)

5. Hebban olla vogola
(Eerste Nederlandse zin)
_Steden en staten

1000-1500
_Kenmerkende aspecten
  • Opkomst van handel en ontstaan van steden.
  • Opkomst van de stedelijke burgerij en toenemende zelfstandigheid van steden.
_6. Floris V
(Een Hollandse graaf en ontevreden edelen)

7. De Hanze
(Rijke handelssteden in de Lage Landen)
_Ontdekkers en hervormers 1500-1600 (16e eeuw)
_Kenmerkende aspecten
  • Het begin van de overzeese Europese expansie.
  • De Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat.
  • Reformatie en splitsing in de christelijke kerk
_8. Erasmus (De mens in het middelpunt: humanisme)

9. Karel V (De Nederlanden als bestuurlijke eenheid)

10. De Beeldenstorm (Strijd tussen verschillende godsdiensten)

11. Willem van Oranje (Legde de basis voor Nederland)

12. De Republiek (Losgekoppeld van Spanje)
_Regenten en vorsten 1600-1700 17e eeuw
_Kenmerkende aspecten
  • Ontstaan van het handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie.
  • Bestuur en stedelijke cultuur in Nederland.
_13. De VOC (Nederland breidt zich uit over de zee)

14. De Beemster (Polders droogmalen)

15. De grachtengordel (Stadsuitbreidingen in de zeventiende eeuw)

16. Hugo de Groot (Grondlegger van de rechten en plichten van volkeren)

17. De Statenbijbel (Het belangrijkste boek voor gelovigen)

18. Rembrandt (De grote schilders uit de 17e eeuw)

19. De Atlas Major van Blaeu (De hele wereld in de atlas)

20. Michiel de Ruyter (Zeeoorlog met Engeland: admiraal M. de Ruyter)

21. Christiaan Huygens (Wetenschapper in de Gouden Eeuw)

22. Spinoza (Filosoof, op zoek naar de waarheid)
_Pruiken revoluties 1700-1800 (18e eeuw)
_Kenmerkende aspecten
  • Nationalistische bewegingen in koloniën, streven naar onafhankelijkheid.
  • Slavenarbeid op plantages en opkomst van het abolitionisme.
  • Het streven naar grondrechten en naar politieke invloed van de burgerij in de Franse en Bataafse revolutie.
_23. Slavernij (Mensenhandel en gedwongen werken in Amerika)

24. Buitenhuizen (Rijken wonen buiten de stad)

25. Eise Eisinga (Verstand, kennis en wetenschap worden belangrijk)

26. De patriotten (Het ging slecht met de Republiek)
_Burgers en stoommachines 1800-1900 (19e eeuw)
_Kenmerkende aspecten
  • Het ontstaan van het parlementaire stelsel en de toename van de volksinvloed.
  • De industriële revolutie en de opkomst van de emancipatiebewegingen.
_27. Napoleon Bonaparte (De Franse tijd)

28. Koning Willem I (Het koninkrijk van Nederland en België)

29. De eerste spoorlijn (De versnelling)

30. De Grondwet (De belangrijkste wet van een staat)

31. Max Havelaar (Aanklacht tegen wantoestanden in Indië)

32. Verzet tegen kinderarbeid (De werkplaats uit, de school in)

33. Vincent van Gogh (De moderne kunstenaar)

34. Aletta Jacobs (Vrouwenemancipatie)
_Wereldoorlogen 1900-1950 (20e eeuw)
_Kenmerkende aspecten
  • De Eerste Wereldoorlog
  • De economische wereldcrisis
  • De Duitse bezetting en de Jodenvervolging
_35. De Eerste Wereldoorlog (Oorlog en neutraliteit)

36. De Stijl (Revolutie in vormgeving)

37. De crisisjaren (Samenleving in depressie)

38. De Tweede Wereldoorlog (Bezetting en bevrijding)

39. Anne Frank (Jodenvervolging)

40. Indonesië (Een kolonie vecht zich vrij)
_Televisie en computer 1950-nu (20e eeuw)
_Kenmerkende aspecten
  • Europese integratie
  • De blokvorming tussen Oost en west en de Koude Oorlog.
  • Sociaal-culturele veranderingen en toenemende pluriformiteit vanaf de jaren '60.
_41. Willem Drees (De verzorgingsstaat)

42. De watersnood (De dreiging van het water)

43. De televisie (De doorbraak van een massamedium)

44. Haven van Rotterdam (Poort naar de wereld)

45. Annie M.G. Schmidt (Tegendraads in een burgerlijk land)

46. Suriname en de Nederlandse Antillen (De kolonisatie van de West)

47. Srebrenica (De dilemma’s van vredeshandhaving)

48. Veelkleurig Nederland (De multiculturele maatschappij)

49. De gasbel (Een eindige schat)

50. Europa (Nederlanders en Europeanen)
Bronnen
http://www.entoen.nu
http://tule.slo.nl/OrientatieOpJezelfEnWereld/F-L5253.html