Kosmisch concreet Nederland
  • Basis-home
    • Curriculum.nu >
      • Nederlands
      • Rekenen-wiskunde
      • Mens en natuur
      • Mens en maatschappij
      • Kunst en Cultuur
      • Burgerschap
      • Bewegen en sport
      • Digitale geletterdheid
      • Engels en moderne vreemde talen
      • Leerplan in beeld
      • Montessori education
      • 7 Ways Montessori Education
    • BBC Earth >
      • Aanbieding 1-10
      • Aanbieding 11-20
      • Aanbieding 21-25
    • Basisbekwaam kosmisch
    • Kernpunten Montessori >
      • 1. Geboorte van onze aarde
    • Ontwikkelingsfasen
    • Voorbereide omgeving
    • Montessori buitenland
  • Kosmische educatie is ...
    • Omschrijvingen
    • Uitgangspunten
    • Opbouw
    • Heden-verleden-toekomst
    • Kosmische aanbieding
    • Samenhang
  • Didactiek
    • Didactiek algemeen
    • Vragen stellen
    • Didactische modellen >
      • Venn-diagram
      • Kringlopen
    • EDI bij kosmisch
    • De kracht van het verhaal >
      • Voorleesboeken
    • Onderzoeksvragen >
      • Werken met richtvragen
      • Onderzoeksvragen dieren
      • Onderzoeksvragen godsdienst
      • Onderzoeksvragen culturen
      • Onderzoeksvragen geologie
      • Onderzoeksvragen algemeen
      • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
      • Taxonomie van Bloom
  • Tijd en chronologie
    • Tijdlijnen
    • Maanden
  • Plaats en ruimte
    • Geografie
    • Basistopo wereld >
      • Basistopografie Afrika
      • Basistopografie Australië
      • Basistopo Noord-Amerika
      • Basistopografie Zuid-Amerika
      • Basistopografie Azië
    • Onderzoeksvragen culturen
    • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
    • Werelddierenkist
    • Mammoetbomen
    • Lessen over China
    • Foto's poolgebieden
  • A | Kosmische vertellingen
  • B | Big Lessons
    • Big lesson 1
    • Big lesson 2
    • Big lesson 3
    • Big lesson 4
    • Big lesson 5
  • C | Children of the universe
  • D | Big History Project
    • Introductie drempels
    • KE en Big History
    • Drempel 1 | Big Bang
    • Drempel 2 | Stars light up
    • Drempel 3 | New Chemical Elements
    • Drempel 4 | Earth & Solar System
    • Drempel 5 | Life on Earth
    • Drempel 6 | Collective Learning
    • Drempel 7 | Agriculture
    • Drempel 8 | Modern Revolution
    • Toekomst
  • 1. Het verhaal over de oerknal
    • Eerste aanbieding oerknal
    • 15 miljard jaar ...
  • 2. Sterren en ons zonnestelsel
    • Eerste aanbieding
    • 2.1 Sterren >
      • Aanbieding sterrenkaart
      • De elementen >
        • Waterstof
        • Koolstof
        • Stikstof
        • Zuurstof
        • Helium
    • 2.2 Planeten >
      • Planetarium in je klas
      • Aanbieding tellurium
      • De planeten van ons zonnestelsel
  • 3. Het verhaal van de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Geologie
    • Grote kaart van de wereld >
      • Gebruik van kaarten
      • Werelddierenkist
    • Kaartlezen
    • 3f. Lengte- en breedtegraden
  • 4. Het leven op de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Wat is leven? >
      • 4a. Fossielen
      • 4b. Leven in de zee >
        • Pikaia
      • 4c. Leven op het land >
        • Dinosauriërs
    • Vier rijken
    • A. Eencelligen >
      • Bacteriën
    • B. Schimmels >
      • Paddenstoelen
    • Aanbiedingen plantenrijk
    • C. Plantenrijk >
      • Algen
      • Giftige planten
      • Botanische mapjes
      • Botanische mapjes in boekjes
      • Wortel
      • Stengel of stam >
        • Knol: aardappel
      • Fluitenkruid en Socrates
      • Bol: de tulp
      • bloem
      • Paardenbloem
      • Zaadverspreiding
    • D. Dierenrijk >
      • Film | Holland, natuur in de delta
      • Vissen >
        • Nieuwe haring
        • Plankton
        • Viswijzer
        • Visverwerking
        • Overbevissing
      • Hoe dieren communiceren
      • Veeteelt
      • Van koolwitje tot Marco Polo
    • 4d. Tijdperk van de zoogdieren
    • Werelddierenkist >
      • Leefomgeving
      • Kerndoel 49
      • Eerste aanbieding
      • Europa
      • Afrika
      • Azië
      • Noord-Amerika
      • Zuid-Amerika
      • Australië
      • Antarctica
  • 5. De eerste mens
    • 5a. Het zwarte tijdlint
    • 5b. Ontstaan van de mens >
      • Eerste mens
    • Haps foto-impressie >
      • Haps Apeldoorn
    • Verwerking
    • Menselijk lichaam
    • The Great River
  • 6. Beschavingen | culturen
    • Eerste aanbieding
    • Cultuur | religie
    • Mens en samenleving >
      • Kerndoel mens en samenleving
      • Wereldgodsdiensten
      • Mens en macht
      • Kunstgeschiedenis
      • Bouwwerken
      • Wetenschap en techniek
      • Popmuziek
  • 6a. Het verhaal van het getal
    • Eerste aanbieding
    • Getallen in de natuur
    • Ontstaan van wiskunde
    • 5 Platonische lichamen
    • Ke en rekenen >
      • Rekenen en referentiekaders
      • Wie was Pythagoras?
      • (Super) logo
      • Machten van 10
      • Fibonacci
      • Machten van twee
      • Donald en wiskunde
      • Getallen
  • 6b. Het verhaal van het schrift
    • Eerste aanbieding
    • History of Storytelling
    • Ontstaan van taal
    • Retorica
  • 6c. Wetenschap en technologie
    • Wetenschap in beeld
  • 7. Nu en de toekomst
    • Eerste aanbieding
    • 1. De rol van stikstof
    • 2. Broeikaseffect
    • 21st century skills
    • Heden-verleden-toekomst
    • History and Future Of Everthing
    • Een blik in de toekomst
    • End Of The Universe?
  • Mandala
    • Overzicht kerndoelen
    • Meditatieve muziek
    • Meditatief oosters
  • Privacy
  • Over Andre Gilara
  • Oneliners
  • Snelmenu

De aardappel (knollen)

Naast tarwe, rijst en maïs is de aardappel het belangrijkste voedsel te wereld. In de aardappel zitten veel vitaminen en koolhydraten. Deze geven je energie.
Reden om de aardappel van verschillende kanten te bekijken.

In Nederland wordt 8 miljoen ton aardappels geteeld. Nederland staat op nummer acht.

De top 5
1. China (64 miljoen ton)
2. Rusland (34 miljoen ton)
3. India (25 miljoen ton)
4. Polen (20 miljoen ton)
5. Duitsland (11 miljoen ton)
Nederland gebruikt de aardappelen voor:
- patat
- puree (in kant en klaar maaltijden)
- chips

Mens en tijd

De aardappel komt oorspronkelijk uit het Andesgebergte in Zuid-Amerika. De indianen aten de knollen die gemakkelijk te bewaren en te vervoeren waren. De aardappel was een ruilmiddel.

Ontdekkers en hervormers (1500-1600)
De Spanjaarden gebruikten aardappelen als goedkoop voedsel voor de incaslaven in de zilvermijnen.
De Spaanse ontdekkingsreizigers hebben de aardappel mee naar Europa genomen. Ze werden het eerst verbouwd in een klooster bij Sevilla in Spanje. De aardappel was in deze tijd niet populair. Er werd gezegd dat je er een ernstige ziekte van kon krijgen nl. lepra.

Regenten en vorsten (1600-1700)
In de 17e eeuw werd de saus van Mahón uitgevonden op het eiland Menorca. In de toenmalige oorlogstijd was er weinig proviand. Met eenvoudige ingrediënten moest een koude saus gemaakt worden. Deze saus werd bekend als de saus van Mahón, oftewel mahonaisse. Later werd het veranderd in mayonnaise.

Bron food info.net

Pruiken revoluties (1700-1800)
De beroemde universiteit in Parijs moest -namens de regering- verklaren dat de aardappel gezond was. Mensen leden liever honger dan aardappels eten. De aardappel werd langzamerhand overal geteeld.

Wereldoorlogen (1900-1950)
In 1905 werd door Kornelis de Vries uit Friesland een aardappel gekweekt met als naam 'Bintje'. De onderwijzer en aardappelkweker noemde Bintje naar een mooi meisje.

Bron: www.hetkleineloo.nl

Mens en natuur

Mens en levende natuur
Ondergrondse stengeldelen zijn verdikte delen van de stengel of van de wortel. In dit deel wordt reservevoedsel opgeslagen. De plant gebruikt dit voedsel om vroeg in het voorjaar boven de grond uit te komen.
Er zijn stengelknollen en wortelknollen.

Knollen hebben geen rokken.
Knollen als voedsel
aardappel
peen
koolraap
suikerbiet
radijs

Knollen als siergewas
dahlia
krokus
begonia
gladiool

Het groeiproces van de aardappel: van knol tot plant.


Mens en cultuur

Aardappelen worden voor verschillende doeleinden gebruikt:
  • als voedsel: gekookte aardappelen, gebakken aardappelen, friet en chips
  • om papier van te maken
  • als zetmeel in medicijnen
  • als garen
  • als behangselplak
  • als bindmiddel in soepen
  • als afbreekbaar verpakkingsfolie
Bekijk de clip 'Van aardappel tot ...'

Bron: Schooltv clip 'Van aardappel tot ...'
Aardappelrecepten

Download
Onderzoeksblad 'Kijk en vergelijk'


Wandplaat 'Van aardappel tot friet'

Aardappellessen groep 1 t/m 8

Wandplaat 'Akkerbouw in vier seizoenen'

Drukte op de akker

Download de prachtige werkbladen van het blad 'Grasspriet'


De aardappel: van veld naar de winkel

Van aardappel tot friet

In veel producten zitten aardappelen verwerkt.
Powered by Create your own unique website with customizable templates.
  • Basis-home
    • Curriculum.nu >
      • Nederlands
      • Rekenen-wiskunde
      • Mens en natuur
      • Mens en maatschappij
      • Kunst en Cultuur
      • Burgerschap
      • Bewegen en sport
      • Digitale geletterdheid
      • Engels en moderne vreemde talen
      • Leerplan in beeld
      • Montessori education
      • 7 Ways Montessori Education
    • BBC Earth >
      • Aanbieding 1-10
      • Aanbieding 11-20
      • Aanbieding 21-25
    • Basisbekwaam kosmisch
    • Kernpunten Montessori >
      • 1. Geboorte van onze aarde
    • Ontwikkelingsfasen
    • Voorbereide omgeving
    • Montessori buitenland
  • Kosmische educatie is ...
    • Omschrijvingen
    • Uitgangspunten
    • Opbouw
    • Heden-verleden-toekomst
    • Kosmische aanbieding
    • Samenhang
  • Didactiek
    • Didactiek algemeen
    • Vragen stellen
    • Didactische modellen >
      • Venn-diagram
      • Kringlopen
    • EDI bij kosmisch
    • De kracht van het verhaal >
      • Voorleesboeken
    • Onderzoeksvragen >
      • Werken met richtvragen
      • Onderzoeksvragen dieren
      • Onderzoeksvragen godsdienst
      • Onderzoeksvragen culturen
      • Onderzoeksvragen geologie
      • Onderzoeksvragen algemeen
      • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
      • Taxonomie van Bloom
  • Tijd en chronologie
    • Tijdlijnen
    • Maanden
  • Plaats en ruimte
    • Geografie
    • Basistopo wereld >
      • Basistopografie Afrika
      • Basistopografie Australië
      • Basistopo Noord-Amerika
      • Basistopografie Zuid-Amerika
      • Basistopografie Azië
    • Onderzoeksvragen culturen
    • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
    • Werelddierenkist
    • Mammoetbomen
    • Lessen over China
    • Foto's poolgebieden
  • A | Kosmische vertellingen
  • B | Big Lessons
    • Big lesson 1
    • Big lesson 2
    • Big lesson 3
    • Big lesson 4
    • Big lesson 5
  • C | Children of the universe
  • D | Big History Project
    • Introductie drempels
    • KE en Big History
    • Drempel 1 | Big Bang
    • Drempel 2 | Stars light up
    • Drempel 3 | New Chemical Elements
    • Drempel 4 | Earth & Solar System
    • Drempel 5 | Life on Earth
    • Drempel 6 | Collective Learning
    • Drempel 7 | Agriculture
    • Drempel 8 | Modern Revolution
    • Toekomst
  • 1. Het verhaal over de oerknal
    • Eerste aanbieding oerknal
    • 15 miljard jaar ...
  • 2. Sterren en ons zonnestelsel
    • Eerste aanbieding
    • 2.1 Sterren >
      • Aanbieding sterrenkaart
      • De elementen >
        • Waterstof
        • Koolstof
        • Stikstof
        • Zuurstof
        • Helium
    • 2.2 Planeten >
      • Planetarium in je klas
      • Aanbieding tellurium
      • De planeten van ons zonnestelsel
  • 3. Het verhaal van de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Geologie
    • Grote kaart van de wereld >
      • Gebruik van kaarten
      • Werelddierenkist
    • Kaartlezen
    • 3f. Lengte- en breedtegraden
  • 4. Het leven op de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Wat is leven? >
      • 4a. Fossielen
      • 4b. Leven in de zee >
        • Pikaia
      • 4c. Leven op het land >
        • Dinosauriërs
    • Vier rijken
    • A. Eencelligen >
      • Bacteriën
    • B. Schimmels >
      • Paddenstoelen
    • Aanbiedingen plantenrijk
    • C. Plantenrijk >
      • Algen
      • Giftige planten
      • Botanische mapjes
      • Botanische mapjes in boekjes
      • Wortel
      • Stengel of stam >
        • Knol: aardappel
      • Fluitenkruid en Socrates
      • Bol: de tulp
      • bloem
      • Paardenbloem
      • Zaadverspreiding
    • D. Dierenrijk >
      • Film | Holland, natuur in de delta
      • Vissen >
        • Nieuwe haring
        • Plankton
        • Viswijzer
        • Visverwerking
        • Overbevissing
      • Hoe dieren communiceren
      • Veeteelt
      • Van koolwitje tot Marco Polo
    • 4d. Tijdperk van de zoogdieren
    • Werelddierenkist >
      • Leefomgeving
      • Kerndoel 49
      • Eerste aanbieding
      • Europa
      • Afrika
      • Azië
      • Noord-Amerika
      • Zuid-Amerika
      • Australië
      • Antarctica
  • 5. De eerste mens
    • 5a. Het zwarte tijdlint
    • 5b. Ontstaan van de mens >
      • Eerste mens
    • Haps foto-impressie >
      • Haps Apeldoorn
    • Verwerking
    • Menselijk lichaam
    • The Great River
  • 6. Beschavingen | culturen
    • Eerste aanbieding
    • Cultuur | religie
    • Mens en samenleving >
      • Kerndoel mens en samenleving
      • Wereldgodsdiensten
      • Mens en macht
      • Kunstgeschiedenis
      • Bouwwerken
      • Wetenschap en techniek
      • Popmuziek
  • 6a. Het verhaal van het getal
    • Eerste aanbieding
    • Getallen in de natuur
    • Ontstaan van wiskunde
    • 5 Platonische lichamen
    • Ke en rekenen >
      • Rekenen en referentiekaders
      • Wie was Pythagoras?
      • (Super) logo
      • Machten van 10
      • Fibonacci
      • Machten van twee
      • Donald en wiskunde
      • Getallen
  • 6b. Het verhaal van het schrift
    • Eerste aanbieding
    • History of Storytelling
    • Ontstaan van taal
    • Retorica
  • 6c. Wetenschap en technologie
    • Wetenschap in beeld
  • 7. Nu en de toekomst
    • Eerste aanbieding
    • 1. De rol van stikstof
    • 2. Broeikaseffect
    • 21st century skills
    • Heden-verleden-toekomst
    • History and Future Of Everthing
    • Een blik in de toekomst
    • End Of The Universe?
  • Mandala
    • Overzicht kerndoelen
    • Meditatieve muziek
    • Meditatief oosters
  • Privacy
  • Over Andre Gilara
  • Oneliners
  • Snelmenu