Kosmisch concreet Nederland
  • Basis-home
    • Curriculum.nu >
      • Nederlands
      • Rekenen-wiskunde
      • Mens en natuur
      • Mens en maatschappij
      • Kunst en Cultuur
      • Burgerschap
      • Bewegen en sport
      • Digitale geletterdheid
      • Engels en moderne vreemde talen
      • Leerplan in beeld
      • Montessori education
      • 7 Ways Montessori Education
    • BBC Earth >
      • Aanbieding 1-10
      • Aanbieding 11-20
      • Aanbieding 21-25
    • Basisbekwaam kosmisch
    • Kernpunten Montessori >
      • 1. Geboorte van onze aarde
    • Ontwikkelingsfasen
    • Voorbereide omgeving
    • Montessori buitenland
  • Kosmische educatie is ...
    • Omschrijvingen
    • Uitgangspunten
    • Opbouw
    • Heden-verleden-toekomst
    • Kosmische aanbieding
    • Samenhang
  • Didactiek
    • Didactiek algemeen
    • Vragen stellen
    • Didactische modellen >
      • Venn-diagram
      • Kringlopen
    • EDI bij kosmisch
    • De kracht van het verhaal >
      • Voorleesboeken
    • Onderzoeksvragen >
      • Werken met richtvragen
      • Onderzoeksvragen dieren
      • Onderzoeksvragen godsdienst
      • Onderzoeksvragen culturen
      • Onderzoeksvragen geologie
      • Onderzoeksvragen algemeen
      • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
      • Taxonomie van Bloom
  • Tijd en chronologie
    • Tijdlijnen
    • Maanden
  • Plaats en ruimte
    • Geografie
    • Basistopo wereld >
      • Basistopografie Afrika
      • Basistopografie Australië
      • Basistopo Noord-Amerika
      • Basistopografie Zuid-Amerika
      • Basistopografie Azië
    • Onderzoeksvragen culturen
    • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
    • Werelddierenkist
    • Mammoetbomen
    • Lessen over China
    • Foto's poolgebieden
  • A | Kosmische vertellingen
  • B | Big Lessons
    • Big lesson 1
    • Big lesson 2
    • Big lesson 3
    • Big lesson 4
    • Big lesson 5
  • C | Children of the universe
  • D | Big History Project
    • Introductie drempels
    • KE en Big History
    • Drempel 1 | Big Bang
    • Drempel 2 | Stars light up
    • Drempel 3 | New Chemical Elements
    • Drempel 4 | Earth & Solar System
    • Drempel 5 | Life on Earth
    • Drempel 6 | Collective Learning
    • Drempel 7 | Agriculture
    • Drempel 8 | Modern Revolution
    • Toekomst
  • 1. Het verhaal over de oerknal
    • Eerste aanbieding oerknal
    • 15 miljard jaar ...
  • 2. Sterren en ons zonnestelsel
    • Eerste aanbieding
    • 2.1 Sterren >
      • Aanbieding sterrenkaart
      • De elementen >
        • Waterstof
        • Koolstof
        • Stikstof
        • Zuurstof
        • Helium
    • 2.2 Planeten >
      • Planetarium in je klas
      • Aanbieding tellurium
      • De planeten van ons zonnestelsel
  • 3. Het verhaal van de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Geologie
    • Grote kaart van de wereld >
      • Gebruik van kaarten
      • Werelddierenkist
    • Kaartlezen
    • 3f. Lengte- en breedtegraden
  • 4. Het leven op de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Wat is leven? >
      • 4a. Fossielen
      • 4b. Leven in de zee >
        • Pikaia
      • 4c. Leven op het land >
        • Dinosauriërs
    • Vier rijken
    • A. Eencelligen >
      • Bacteriën
    • B. Schimmels >
      • Paddenstoelen
    • Aanbiedingen plantenrijk
    • C. Plantenrijk >
      • Algen
      • Giftige planten
      • Botanische mapjes
      • Botanische mapjes in boekjes
      • Wortel
      • Stengel of stam >
        • Knol: aardappel
      • Fluitenkruid en Socrates
      • Bol: de tulp
      • bloem
      • Paardenbloem
      • Zaadverspreiding
    • D. Dierenrijk >
      • Film | Holland, natuur in de delta
      • Vissen >
        • Nieuwe haring
        • Plankton
        • Viswijzer
        • Visverwerking
        • Overbevissing
      • Hoe dieren communiceren
      • Veeteelt
      • Van koolwitje tot Marco Polo
    • 4d. Tijdperk van de zoogdieren
    • Werelddierenkist >
      • Leefomgeving
      • Kerndoel 49
      • Eerste aanbieding
      • Europa
      • Afrika
      • Azië
      • Noord-Amerika
      • Zuid-Amerika
      • Australië
      • Antarctica
  • 5. De eerste mens
    • 5a. Het zwarte tijdlint
    • 5b. Ontstaan van de mens >
      • Eerste mens
    • Haps foto-impressie >
      • Haps Apeldoorn
    • Verwerking
    • Menselijk lichaam
    • The Great River
  • 6. Beschavingen | culturen
    • Eerste aanbieding
    • Cultuur | religie
    • Mens en samenleving >
      • Kerndoel mens en samenleving
      • Wereldgodsdiensten
      • Mens en macht
      • Kunstgeschiedenis
      • Bouwwerken
      • Wetenschap en techniek
      • Popmuziek
  • 6a. Het verhaal van het getal
    • Eerste aanbieding
    • Getallen in de natuur
    • Ontstaan van wiskunde
    • 5 Platonische lichamen
    • Ke en rekenen >
      • Rekenen en referentiekaders
      • Wie was Pythagoras?
      • (Super) logo
      • Machten van 10
      • Fibonacci
      • Machten van twee
      • Donald en wiskunde
      • Getallen
  • 6b. Het verhaal van het schrift
    • Eerste aanbieding
    • History of Storytelling
    • Ontstaan van taal
    • Retorica
  • 6c. Wetenschap en technologie
    • Wetenschap in beeld
  • 7. Nu en de toekomst
    • Eerste aanbieding
    • 1. De rol van stikstof
    • 2. Broeikaseffect
    • 21st century skills
    • Heden-verleden-toekomst
    • History and Future Of Everthing
    • Een blik in de toekomst
    • End Of The Universe?
  • Mandala
    • Overzicht kerndoelen
    • Meditatieve muziek
    • Meditatief oosters
  • Privacy
  • Over Andre Gilara
  • Oneliners
  • Snelmenu

Tijd middenbouw

6 tot 9 jaar>de verkenner

In deze periode willen kinderen gezamenlijk activiteiten ondernemen. Hun belangstelling voor normen, waarden en regels is groot. Ze zijn in de gevoelige periode voor het verzamelen van kennis.

In deze periode stellen de kinderen veelal de 'waarom-vraag'


Kerndoel 51
De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

Kerndoel 33
De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur.

Referentiekader rekenen
Meten en meetkunde / Grootheden en meetinstrumenten

Tijdsaanduiding

Begrippen
heden, verleden, toekomst, jong, oud, leeftijd

Begrijpend lezen
Aanbieden van de signaalwoorden voor tijdsvolgorde.
Picture

Tijdsindeling

1. Begrippen
minuut, uur, dag, dagdeel, week, maand, jaar,

seizoenen/ jaargetijden: voorjaar, najaar, zomer, herfst, winter
2. Benoemen van dagen, maanden, jaargetijden. Onderlinge volgorde: Na maandag komt dinsdag, na juni komt voor mei, etc.

Waar komen de namen van de week vandaan?

Waar komen de namen van de maanden vandaan?
3. Omgaan met de kalender
Oud Nederlandse namen van de maanden
4. Meten van de tijd: klokkijken
Picture
Klok
Picture
Solaris
Solaris
Deze klok kan veranderd worden in een zonnewijzer. Een andere manier om het begrip tijd duidelijk te maken.
5. Gebeurtenissen en ontwikkelingen uit eigen en andermans leven

Picture
6. Gebeurtenissen, ontwikkelingen en personen uit de geschiedenis
Begin van de tijdbalk (tijdlijn van het leven)
Picture
Tijdlijn van het leven
De jaartallen en periodes van de tijdlijn van het leven staan niet omschreven in de kerndoelen. De tijdlijn is bedoeld om inzicht te geven in processen. Daarbij is het verhaal van de evolutie belangrijk en niet zozeer de jaartallen.

Picture
Tijdlijn van de Vaderlandse geschiedenis
Picture
Tijdlijn van de Nederlandse geschiedenis
Voorbeeld
Ontdekker van het slingeruurwerk: Christiaan Huygens.

Canonvenster groep 5

De tien tijdvakken zijn wel opgenomen in de kerndoelen. Deze moeten wel aangeboden worden.
Foto: Nienhuis Montessori

Omgaan met tijd

Naast het aanleren van begrippen die met tijd te maken hebben is omgaan met tijd een ander aspect.
Daarbij komen vaardigheden als plannen, uitvoeren, taakgerichtheid naar voren. Hiernaast kunt u enkele tips vinden.
Hulpmiddelen (horloges en timers) voor o.a. beelddenkers.

Structuur in tijd

Planning en tijdsbesef
Dagritmekaarten
Yurls dagritmekaarten

Powered by Create your own unique website with customizable templates.
  • Basis-home
    • Curriculum.nu >
      • Nederlands
      • Rekenen-wiskunde
      • Mens en natuur
      • Mens en maatschappij
      • Kunst en Cultuur
      • Burgerschap
      • Bewegen en sport
      • Digitale geletterdheid
      • Engels en moderne vreemde talen
      • Leerplan in beeld
      • Montessori education
      • 7 Ways Montessori Education
    • BBC Earth >
      • Aanbieding 1-10
      • Aanbieding 11-20
      • Aanbieding 21-25
    • Basisbekwaam kosmisch
    • Kernpunten Montessori >
      • 1. Geboorte van onze aarde
    • Ontwikkelingsfasen
    • Voorbereide omgeving
    • Montessori buitenland
  • Kosmische educatie is ...
    • Omschrijvingen
    • Uitgangspunten
    • Opbouw
    • Heden-verleden-toekomst
    • Kosmische aanbieding
    • Samenhang
  • Didactiek
    • Didactiek algemeen
    • Vragen stellen
    • Didactische modellen >
      • Venn-diagram
      • Kringlopen
    • EDI bij kosmisch
    • De kracht van het verhaal >
      • Voorleesboeken
    • Onderzoeksvragen >
      • Werken met richtvragen
      • Onderzoeksvragen dieren
      • Onderzoeksvragen godsdienst
      • Onderzoeksvragen culturen
      • Onderzoeksvragen geologie
      • Onderzoeksvragen algemeen
      • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
      • Taxonomie van Bloom
  • Tijd en chronologie
    • Tijdlijnen
    • Maanden
  • Plaats en ruimte
    • Geografie
    • Basistopo wereld >
      • Basistopografie Afrika
      • Basistopografie Australië
      • Basistopo Noord-Amerika
      • Basistopografie Zuid-Amerika
      • Basistopografie Azië
    • Onderzoeksvragen culturen
    • Onderzoeksvragen aardrijkskunde
    • Werelddierenkist
    • Mammoetbomen
    • Lessen over China
    • Foto's poolgebieden
  • A | Kosmische vertellingen
  • B | Big Lessons
    • Big lesson 1
    • Big lesson 2
    • Big lesson 3
    • Big lesson 4
    • Big lesson 5
  • C | Children of the universe
  • D | Big History Project
    • Introductie drempels
    • KE en Big History
    • Drempel 1 | Big Bang
    • Drempel 2 | Stars light up
    • Drempel 3 | New Chemical Elements
    • Drempel 4 | Earth & Solar System
    • Drempel 5 | Life on Earth
    • Drempel 6 | Collective Learning
    • Drempel 7 | Agriculture
    • Drempel 8 | Modern Revolution
    • Toekomst
  • 1. Het verhaal over de oerknal
    • Eerste aanbieding oerknal
    • 15 miljard jaar ...
  • 2. Sterren en ons zonnestelsel
    • Eerste aanbieding
    • 2.1 Sterren >
      • Aanbieding sterrenkaart
      • De elementen >
        • Waterstof
        • Koolstof
        • Stikstof
        • Zuurstof
        • Helium
    • 2.2 Planeten >
      • Planetarium in je klas
      • Aanbieding tellurium
      • De planeten van ons zonnestelsel
  • 3. Het verhaal van de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Geologie
    • Grote kaart van de wereld >
      • Gebruik van kaarten
      • Werelddierenkist
    • Kaartlezen
    • 3f. Lengte- en breedtegraden
  • 4. Het leven op de aarde
    • Eerste aanbieding
    • Wat is leven? >
      • 4a. Fossielen
      • 4b. Leven in de zee >
        • Pikaia
      • 4c. Leven op het land >
        • Dinosauriërs
    • Vier rijken
    • A. Eencelligen >
      • Bacteriën
    • B. Schimmels >
      • Paddenstoelen
    • Aanbiedingen plantenrijk
    • C. Plantenrijk >
      • Algen
      • Giftige planten
      • Botanische mapjes
      • Botanische mapjes in boekjes
      • Wortel
      • Stengel of stam >
        • Knol: aardappel
      • Fluitenkruid en Socrates
      • Bol: de tulp
      • bloem
      • Paardenbloem
      • Zaadverspreiding
    • D. Dierenrijk >
      • Film | Holland, natuur in de delta
      • Vissen >
        • Nieuwe haring
        • Plankton
        • Viswijzer
        • Visverwerking
        • Overbevissing
      • Hoe dieren communiceren
      • Veeteelt
      • Van koolwitje tot Marco Polo
    • 4d. Tijdperk van de zoogdieren
    • Werelddierenkist >
      • Leefomgeving
      • Kerndoel 49
      • Eerste aanbieding
      • Europa
      • Afrika
      • Azië
      • Noord-Amerika
      • Zuid-Amerika
      • Australië
      • Antarctica
  • 5. De eerste mens
    • 5a. Het zwarte tijdlint
    • 5b. Ontstaan van de mens >
      • Eerste mens
    • Haps foto-impressie >
      • Haps Apeldoorn
    • Verwerking
    • Menselijk lichaam
    • The Great River
  • 6. Beschavingen | culturen
    • Eerste aanbieding
    • Cultuur | religie
    • Mens en samenleving >
      • Kerndoel mens en samenleving
      • Wereldgodsdiensten
      • Mens en macht
      • Kunstgeschiedenis
      • Bouwwerken
      • Wetenschap en techniek
      • Popmuziek
  • 6a. Het verhaal van het getal
    • Eerste aanbieding
    • Getallen in de natuur
    • Ontstaan van wiskunde
    • 5 Platonische lichamen
    • Ke en rekenen >
      • Rekenen en referentiekaders
      • Wie was Pythagoras?
      • (Super) logo
      • Machten van 10
      • Fibonacci
      • Machten van twee
      • Donald en wiskunde
      • Getallen
  • 6b. Het verhaal van het schrift
    • Eerste aanbieding
    • History of Storytelling
    • Ontstaan van taal
    • Retorica
  • 6c. Wetenschap en technologie
    • Wetenschap in beeld
  • 7. Nu en de toekomst
    • Eerste aanbieding
    • 1. De rol van stikstof
    • 2. Broeikaseffect
    • 21st century skills
    • Heden-verleden-toekomst
    • History and Future Of Everthing
    • Een blik in de toekomst
    • End Of The Universe?
  • Mandala
    • Overzicht kerndoelen
    • Meditatieve muziek
    • Meditatief oosters
  • Privacy
  • Over Andre Gilara
  • Oneliners
  • Snelmenu